موقعیت حمل و نقل تاجیکستان
تاجیکستان یک کشور محصور در خشکی و کوهستانی در آسیای مرکزی با چالش های جغرافیایی و طبیعت مستعد بلایا است. از این رو حمل و نقل تاجیکستان را پیچیده می کند. زیرساخت غالب حمل و نقل جاده ای است که نقش کلیدی در تسهیل اتصال داخلی و بین المللی ایفا می کند. ارتباط جاده ای عمدتاً به ازبکستان است که بیش از نیمی از نقاط اصلی گذرگاه مرزی جاده ای (BCP) و همچنین جمهوری قرقیزستان را از طریق چندین BCP تشکیل می دهد. شبکه راه آهن مربوط به دوره شوروی است و همچنین به سمت ازبکستان است (هر چهار گذرگاه مرزی راه آهن با ازبکستان هستند). شبکه راه آهن مرکزی و جنوبی در سال 2016 به هم متصل شدند، اما شبکه شمالی تنها از طریق ازبکستان قابل دسترسی است. چهار فرودگاه بین المللی در دوشنبه، خجند، کولاب و باختر هستند. اگرچه چندین فرودگاه داخلی وجود دارد
اما فقط فرودگاه های دوشنبه،خجند،خوروگ پروازهای داخلی دارند.
نزدیکترین بندر دریایی – بندرعباس، ایران – از طریق افغانستان قابل دسترسی است. اما روشهای دسترسی به بندر محدود است.
دسترسی را می توان از طریق ازبکستان و ترکمنستان که دسترسی جاده ای و ریلی دارند نیز به دست آورد.
تحریم های علیه ایران و راه های جایگزین
با این حال، بازرگانان و ترابری از تاجیکستان به دلیل برخی انسدادها و تحریم های اقتصادی علیه ایران، در دسترسی خود به بندر دریایی با مشکل مواجه هستند. گزینه های جایگزین عبارتند از:
(1) از طریق ازبکستان و قزاقستان به دریای خزر.
(2) یا از طریق باکو در آذربایجان و از طریق ایران به خلیج فارس یا از طریق گرجستان و از غرب به دریای سیاه.
این مسیرها کاملاً مداری هستند و هزینه ها و زمان حمل و نقل را افزایش می دهند.
اگرچه حمل و نقل جاده ای به شرق به سمت جمهوری خلق چین امکان پذیر است. به دلیل کوهستانی بودن آن پر هزینه و زمان بر است.
اتصال ریلی به جمهوری خلق چین از طریق ازبکستان و قزاقستان امکان پذیر است، اما همچنین ناکارآمد و پرهزینه است.
حمل و نقل بین المللی خلیج فارس ریل
حمل ریلی و جاده ای به آسیای میانه و روسیه
دارای دفاتر فعال در مشهد ، سرخس ، اینچه برون، تهران و بندرعباس